معارف اسلامی

  بسم الله الرحمن الرحیم   

(2)نفس مطمئنه:

 

    «یاایّتهاالنفسُ المطمئنّة اِرجعى الى رَبِکّ راضیةً مَرضیّة فَادخُلى فى عِبادى وَادخُلى جَنَّتى»(3)=(در هنگام رفتن از این عالم به آنها خطاب مى‏شود:)«اى صاحب نفس مطمئنه! برگرد به سوىپروردگارت درحال که از او خشنودی واو هم از تو خشنود است باز گرد پس در میان بندگانم در آی ودر بهشتم وارد شو ).

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

 

1- اعیان الشیعه (جندب) ص 316 واسدالغابه ج 5 الغدیر ج 8 ص 309 الاصابه ج 4 ص 63 نقل از کتاب پیغمبر ویاران ص 45 / .

 

2-واللّه لوددت انى قتلت ثم نشرت ثم قتلت حتى اقتل کذا الف قتلة وان الله یدفع بذلک القتل عن نفسک وعن انفس هولاء الفتیه من اهل بیتک .نامه‏ها وملاقاتهاى امام حسین « علیه‏السلام »ص 270

 

3- سوره الفجر آیات 28 الى آخر .

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

پروردگار وربّت، خوشنود وپسندیده، پس داخل شو،دربندگانم وداخل شو در بهشتم».

 

    یکى دیگر از ثمرات معرفت،"نفس مطمئنّه " است که اگر امتیازایمان وتقوافقط به اطمینان بود باز ارزش این را داشت که انسان با تقوا باشد.

 

    بیان مطلب:

 

    آرامش وطمأنینه سرمایه بزرگى مى‏باشد که همه مردم به دنبال کسب آنند وتلاشهائى که انجام مى‏دهند، براى رسیدن به این معناست؛ اگر به دنبال مال وثروت مى‏رود وزراندوزى مى‏کند(ویاسعى وکوشش کرده که به مقام وقدرت برسد، به این امید که آن ثروت ومقام،)براى او آرامش وطمأنینه به ارمغان آورد.

 

    امّا(نکته‏ اى که در این جا وجود دارداین است که) کسانى که مؤمن نیستند وتقوا ندارند، از این امتیاز محرومند؛ زیرانه مقام ونه مال ونه قدرت، نمى‏تواند موجب اطمینان وآرامش شود؛ تنهابایاد خداوند تبارک وتعالىآرامش به دست مى‏آیدوهر چه ایمان قوى‏تر معرفت بیشتروهر چه معرفت زیادتر، اطمیمان هم بالاتر مى‏رودودر نتیجه هر چه اطمینان بیشتر باشد، آرامش افزون‏تر خواهد شد؛ به این معنا که نه ترس از جان داشنه ونه از مال ونه از آبروواز عالم پس از مرگ هم هیچ هراسى ندارد؛ زیرا به رحمت الهى امیدوار مى‏باشد.این یک موهبت الهى‏بوده که شامل حال کسانى مى‏شود که مؤمنند؛ داشتن این حالت، قابلیّت مى‏خواهدواین قابلیّت را مؤمنین دارند.

 

ولذا در ذیل آیه کریمه مى‏فرماید:

 

    الَّذینَ آمَنواوَتَطمَئِنَُّ قُلُوبُهُم بِذِکرِاللّه اَلابِذِکرِاللّهِ تَطمَئِّنُ القُلُوب (1)

 

    آنان که ایمان آوردند ودلهایشان آرامش مى‏یابد به ذکر خدا،آگاه‏ باشند که ذکرخدابه دلهاآرامش مى‏دهد.

 

    فرق بین آرامش وسکینه ونفس مطمئنّه:

 

    علماى اخلاق ، طمأنینه را سکون نامیده اندو طمأنینه وسکون را اقواى وزائد وکمال از براى سکینه دانسته ‏اند.به این معنا که "طمأنینه "بالاترین درجه آرامش است، مقامى است که دائم وثابت است .(2)

 

     ممکن است کسى مورد فضل ورحمت الهى واقع شود واز آرامش بر خور دار شود اما داراى نفس مطمئنه نباشد،اما کسى که داراى این درجه ومقام باشد، آن چنان نفس خود را تهذیب وتزکیه نموده‏ است که نفس اومطمئنه شده وداراى طمأنینه مى‏باشد.(دقت شود)

 

    «الَّذینَ ءَامَنواوَعَمِلواالصالِحاتِ طوبى لَهُم وَحُسنُ مَئَاب»(3)

 

    کسانى که ایمان آورده ‏اند وعمل صالح انجام مى‏دهند خوشا به حالشان وباز گشت نیکوئى دارند.