معارف اسلامی

            بسم الله الرحمن الرحیم

(7) استقامت:

 

     یکى دیگر از ثمرات معرفت استقامت ومقاومت در دین است وهیچ قدرتى نمى‏تواند در او تزلزلى ایجاد کند ؛ زیرا که قلب اوبه نور معرفت روشن شده است وهیچ شکى در خود راه نمى‏دهد وآن چه که موجب سستى وتزلزل مى‏شود، نداشتن معرفت است وقتى در اثر تقوا وپر هیز کارى واجتناب از محرّمات نور ایمان که همان معرفت است در قلب او تابید ،دیگر هیچ قدرتى او را از پاى در نخواهد آورد ودراین زمینه آیات وروایات فراوانى از معصومین( علیهم ‏السلام ) به ما رسیده است که مؤید این معنا مى‏باشد .

 

    «اِنَّ الَّذینَ قالوا رَبُّنَا اللّه ثُمَ استَقاموا فَلا خوفٌ عَلَیهم وَلاهُم یَحزَنون =(1)

 

    کسانى که گفتند: «پروردگار ما «اللّه» است»، سپس استقامت کردند،نه ترسى براى آنان است ونه اندوهگین مى‏شوند.

 

    «اِنَّ الَّذینَ قالوا رَبُنَا اللّه ثُمَ اَستَقاموا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ المَلائِکَة اَلاّ تَخافُوا وَلا تَحزَنُوا وَاَبشِروا بِالجَنَّةِ اَلّتى کُنتُم تُوعَدون...وَما یُلَقّها اِلاَّاَّلذینَ صَبَرواوَما یُلَقّهااِلاّذوحَظٍّ عَظِیم (2)=قطعاکسانى که گفتند «پروردگار ما «اللّه»خداوند یگانه» است سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل مى‏شوندکه: نترسیدوغمگین نباشید وبشارت باد بر شما به آن بهشتى که به شما وعده داده شده است...و(لیکن) به این مقام بلند کسى نمى‏رسد ،جزآنان که (در راه دین دارى )ومقام صبر،صاحب "حظ ّ"بزرگ شدند.

 

    قال امیرالمؤمنین ( علیه‏ السلام ):«المؤمن کالجبلّ الراسخ لا یحرّکه العواصف» .=مومن، مانند کوه محکم مى‏باشد که باد در او هیج اثرى ندارد واو را از جاى حرکت نمى‏دهد.

 

     و حدیث دیگرى از امام جعفر صادق ( علیه ‏السلام )روایت شده است که:...«فانّ المؤمن اعزّ من الجبل، یستقل منه بالمعاول، والمؤمن لا یستقلّ‏ من دینه‏ بشى».(3) :مؤمن از کوه محکم ‏تر است ؛زیرا کوه (با کلنگ وامثال) آن جدا مى‏کنند،اما مؤمن رابا هیچ وسیله (ونیرووقدرتى) نمى‏توانند از دین او کم کنند.

 

    عن ابى عبداللّه ( علیه‏ السلام )قال :انّ المؤمن اشدّ من زبرالحدید انّ الحدید اذادخل النّار تغیّر، انّ المؤمن لو قتل ثمّ نشر ثم قتل، لم یتغیّر قلبه».(4)مومن از آهن محکم‏ تر است ؛ زیرا آهن را اگر داخل آتش قرار دهند تغییر مى‏کند امااگر مومن را بکشند سپس زنده شود دو باره او را به قتل برسانند درقلب او هیچ تغییرى پیدا نمى‏شود.

 

    از جمله امتیازات استقامت:

 

    (الف):حفظ دین است از وسوسه هاى شیاطین انس وجنّ وهواى نفس واین خود موجب نجات است .

 

    (ب) :استقامت در دین، موجب دفع هر گونه شک وتردید است به این معنا که تا مؤمن به مقام یقین واطمینان نرسد به این مقام نائل نمى‏شود؛ زیرا با وجود شک وتردید ،نوبت به استقامت نمى‏رسد، لذا مقاومت در صورتى است که جاى شک وتردید وابهامى، نباشد

 

    (ج):استقامت در دین ،ترس ووحشت را از دل بیرون مى‏کند. (طبق آیه شریفه)

 

    (د):استقامت در دین، شجاعت آفرین است.

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

 

1- سوره احقاف آیه 14

 

2- سوره فصّلت آیه 30و35

 

3- بحارالانوار طبع بیروت ج 97 ص 92 ح 89 نقل از مشکاة الانوار.

 

4- بحارالانوار ج 64 ص 303 نقل از کتاب صفات الشیعة مرحوم شیخ صدوق ( قدس‏ سره ).

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

 

    (ه):استقامت در دین ،مانند روح وجان، نسبت به بدن است وموجب ثبات وقوت وبقاء دین مى‏باشد.

 

    در مقام،صاحب کتاب منازل السائرین «ابى اسماعیل عبداللّه انصارى( قدس‏ سره ): استقامت را به روح تشبیه کرده است ومرحوم عبد الرزاق کاشانى( قدس‏ سره )در شرح آن ،این گونه مى‏فرماید که: «استقامت در هر امرى ،موجب ثبات وقوت وبقاء آن مى‏باشد .ودر توضیح کلام ایشان علّت تشبیه به روح را این گونه بیان داشته‏ اند که:همان گونه که به وسیله روح بدن تقویت وثابت وباقى مى‏ماند واگر روح از بدن مفارقت کند بدن متلاشى شده وفانى مى‏شود استقامت هم اگر در دین نباشد موجب هلاکت ونابودى است وبا وجود استقامت ،دین ثبات پیدا مى‏کند وقوى مى‏شودوباقى مى‏ماند...(1)

 

    (و):با استفاده از آیات مذکوره، کسانى که در دین مقاومت کنند واستقامت در دین داشته باشند،قطعااهل بهشت مى‏باشند.