معارف اسلامی

                             بسم الله الرحمن الرحیم    

 (8) شکر

 

یکى دیگر از ثمرات معرفت ،شکراست.

 

   « فَأتَقُوا اللّه لَعَلَّکُم تَشکُرون ».(1)= تقوا را پیشه کنید ،باشد که شکر نعمتهاى خدا،به جاى آرید.

 

     «وَقَلِیلٌ مِن عِبادِىَ الشَّکور(2)».= از بندگان من عدّه قلیلى شکر گزارند.

 

     «اِنَّ اللّهَ لَذُو فَضلٍ عَلَى الّناسِ وَلکِنَّ اَکثَرُهُم لا یَشکُرون».(3)= خداوند نسبت به همه مردم فضل و( احسان وبخشش) دارد، اما اکثر آنها سپاسگزارى نمى‏کنند.

 

    بعضى از علماى اهل لغت گفته‏ اند:

 

     «شکر عبارت است از: مقابله نعمت با قول وفعل ونیّت .(4)

 

    از براى آن سه رکن است:

 

    اول: معرفت مُنعِم وصفات لایقه به او ومعرفت نعمت.

 

    دوم: حالى که ثمره این معرفت است. وآن خضوع وتواضع وسرور به نعم است، از جهت آن که دالّ بر عنایت منعم است.

 

    سوم: عمل است که ثمره این حالت است وعمل بر سه قسم است:    «قلبى» وآن قصد به تعظیم وتحمید وتمجید منعم است و«لسانى» اظهار این مطلوب ومنظر است به تحمید تسبیح وتهلیل و«جوارحى»وآن استعمال نعمتهاى ظاهره وباطنه حق است در طاعت او».(5)

 

    نظر حضرت آیة الله العظمى امام خمینى ( قدس‏ سره ):

 

    «شکر عبارت است از: قدر دانى نعمتهاى منعم ،واین معنا در مملکت قلب به طورى ظاهر شود ودر زبان به طورى ودر جوارح به طورى واین قدردانى متقوم

 

 است به معرفت منعم ونعمت او،».

 

--------------------------------------------------------------------------------

 

 

1-آل عمران آیه 123

 

2-سوره سبأ آیه 13

 

3-سوره یونس آیه 60

 

4- لسان العرب ج 7 ص 170

 

5- شرح جنود عقل وجهل نقل ازالمحجة البیضاء ج 7 ص 151-144