معارف اسلامی

 

                                     بسم الله الرحمن الرحیم

(20) اخلاص در عمل

 

     آیات وروایات زیادى در باره اخلاص ذکر شده است ؛از آن جمله :

 

    قال اللّه تبارک وتعالى فى محکم کتابه: «فمن کان یرجو لقاء ربّه فلیعمل عملاً صالحا ولا یشرک بعبادة ربّه احدا»(1)=«پس هر کس به لقاى پروردگارش امید دارد، باید کارى شایسته انجام دهد، و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند».

 

   «انّا انزلناالیک الکتاب بالحق فاعبداللّه مخلصا له الدّین الا للّه الدّین الخالص» (2)

 

«ما این کتاب را به حق بر تو نازل کردیم ؛ پس خدا را پرستش کن ودین خود را براى او خالص گردان .آگاه باشید که دین خالص از آن خداست» .

 

    قال امیرالمؤمنین ( علیه‏ السلام ) = «افضل الاعمال ما اخلص فیه»

 

= «با فضیلت‏ترین وبهترین اعمال، آن کارى است که اخلاص در آن باشد».

 

    عن ابى جعفر الجواد ( علیه‏ السلام ) «قال افضل العبادة‏الاخلاص» = «با فضیلت‏ترین عبادت، اخلاص است» (3)

 

    یکى دیگر از آ ثار وثمرات معرفت وشناخت، اخلاص در عمل است؛به این معنا که اگر معرفت نباشد، اخلاص پیدا نمى‏شود وهمان گونه که براى معرفت، مراتب ودرجاتى وجود دارد براى اخلاص نیز میتوان بیان کرد که هرچه تقوا وپرهیز کارى بیشتر ،معرفت زیادتر و هراندازه معرفت بالاتر باشد ،اخلاص بیشتر مى‏شود وبه فرموده مولاالموحّدین امیرالمؤمنین ( علیه ‏السلام ) بهترین اعمال، آن کارى است که در آن اخلاص باشد واگر اخلاص در عمل نباشد، آن،ارزش معنوى وعبادى ندارد؛ به این معنا که پاداش را به میزان اخلاص حساب مى‏کنند ؛ هر چه اخلاص،بیشتر باشد اجر آن عمل زیادتر است ولذا در آیاتى که در باره بندگان نازل شده، در کنار پرستش وبندگى ،"قید اخلاص در دین"آمده است.

 

    عن ابى جعفر ( علیهم االسلام ):«...من عرف النّیة خلوصها علم انّ اخلاص النیّة اشدّ من جمیع الاعمال»(1)

 

    =امام محمّد باقر( علیه ‏السلام )فرمودند:«کسى که معناى نیّت وخلوصِ در آن را فهمید، مى‏داند که اخلاص در نیّت،از همه اعمال سخت‏تر است». سپس حضرت ( علیه‏ السلام ) معناى عمل خالص را این گونه بیان فرمودند:

 

    «بأنّه هو العمل الّذى لاتریدأن یحمدک علیه احدٌ الاّ اللّه عزّوجلّ، لاعندالفعل ولا بعده»

 

    قریب به این معنا فرمودند که: «انگیزه وهدفش از انجام دادن عمل ،این نباشد که غیر خداوند عزّ وجلّ، احدى او را حمد وثنا کند، نه در هنگام انجام دادن کار ونه بعد از تمام شدن آن» (2)

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

 

1-سورة الکهف آیه 111

 

2- سورة الزمرآیه 2

 

3- بحار الانوارچاپ بیروت ج 67 ص249 ح 25 نقل از کتاب عدة الداعى

 

4- بحارالانوار ج 67 ص 233

 

5- در بیان اخلاص، مرحوم علاّمه مجلسى ( قدس ‏سره )در بحارالانوار، آ یات وروایات زیادى که از معصومین

(سلام اللّه علیهم) در مقام، وارد شده است، به همراه انظار علماى اسلام از خاصّه وعامّه وعلماى اهل عرفان، ذکر نموده است و چون بنا براجمال واختصار است، ازبیان انظار صرف نظر نموده وطالبین، به کتاب مذکور وکتب دیگراخلاقى مراجعه نمایند .