آثار وبرکات معرفت (38) حضور قلب
بسم الله الرحمن الرحیم
در اهمیت حضور قلب همین بس که وجودش موجب غفران وآمرزش گناهان مىباشد(بااستفاده از احادیث و روایاتى که از معصومین « علیهم السلام »در این موضوع ذکر شده)، به این معنا که اگر کسى، دو رکعت نماز با حضور قلب بخواند و در آن، فکرش به چیزى از مسائل دنیا نرود، گناهان او آمرزیده مىشود.
قال رسول اللّه( صلىالله علیه وآله ):«من صلّى رکعتین،لم یحدث فیها نفسه بشىٍ منالدنیا، غفرله ماتقدّم من ذنبه».(1)
و عن ابیعبداللّه ( علیه السلام ) قال: «من صلّى رکعتین، یعلم ما یقول فیها، انصرف و لیس بینه و بین اللّه ذنب»:از امام صادق« علیه السلام »منقول است: هر کس دو رکعت نماز را، به گونه اى به جا آورد که بداند چه مىگوید، موقعی که از نماز، فراغت حاصل مىکند، میان او و خدا، گناهى باقى نمىماند.
على الظاهر، مستفاد از این دو روایت، این است که کسى که تقوا نداشته باشد و پیروى از شیطان رجیم نماید و مرتکب گناه بشود، حتى قادر نخواهد بود، دو رکعت نماز با حضور قلب بخواند، زیرا شیطان، یک لحظه او را رها نمىکند و تا زمانى که شیطان با او قرین است، ذکر وحضور قلب محال است و اگر بتواند دو رکعت نماز با حضور قلب بخواند، معلوم مىشود که مورد فضل و رحمت الهى قرار گرفته و خداوندمنّان، منّت بر او نهاده و شیطان را از او دور نموده و گناهان او را آمرزیده است.
در واقع به یک معنا، مىتواند مَحَکى براى خودشناسى باشد و مىتوان آن را از علائم ایمان شمرد. به این معنا، اگر کسى بخواهد بداند که مؤمن واقعى هست، اگر توانست در نماز حضور قلب پیدا کند و یک نماز که در آن، فکرش متوجه به معبود باشد، بدون هیچ فکرى در امر دنیا،بخواند، مطمئن باشد که از مؤمنین مىباشد.
از آن جائى انسان زود باور است وممکن است تعریف وتمجید گروهى او را اغفال کرده وباور کند که آدم خوبى است این گونه علائم موجب مىشود تا خود را آزموده تا تحت تأثیر گفتار دیگران قرار نگیردد،از آن جائى که خداوند متعال ستار العیوب است این علائم را به گونه اى در نهان انسان قرار داده که فقط خود شخس متوجه مىشود که آیا از این امتیاز برخوردار هست یا نه وخشوع ازآن جمله علائم مىباشد. اگر همه مردم بگویندکه تو خوبى اما خود او مىداند که علائم مؤمنین در او نیست وچه بسا در فکر اصلاح خود بر آید واز اهل نجات شده ورستگار شود وعکس این قضیه هم صدق مىکند به این معنا که مردم او را قبول ندارند اما با داشتن علائم مؤمنین، حرف مردم، او را از راه باز نمىدارد .